Cover historica 2013 juni

Moderne geschiedenis

Ellen van Marle, secretaresse in het brandpunt van de macht (Nederlands-Indië/Indonesië, 1949-1950)

In juni 1949 komt de dan 26-jarige Ellen van Marle, telg uit een geslacht dat behoort tot het Nederlandse patriciaat, aan in Jakarta om er als secretaresse aan het werk te gaan. Eerst deed ze dat voor de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon, A.H.J. Lovink en aansluitend voor de Hoge Commissaris in Indonesië, H.M. Hirschfeld. Dit artikel zoomt in op Van Marles functie als ambtenaar in de bijzondere periode rondom de soevereiniteitsoverdracht tussen juni 1949 en juli 1950. Haar persoonlijke archief geeft ons een inkijk in de manier waarop Ellen zich als ongehuwde vrouwelijke ambtenaar positioneerde binnen een sterk veranderende maatschappelijke en politieke context.


Eveline Buchheim

 

Fin de siècle

Lost and found. De memoires van Blanche Arral, operazangeres en wereldreizigster (1864-1945)

Blanche Arral (1864-1945) is een opmerkelijk figuur in de Belgische operageschiedenis. Deze Luikse sopraan verwierf internationale bekendheid als coloratuurzangeres en beleefde een hoogst uitzonderlijke carrière omstreeks het fin-de-siècle. Haar stem voerde haar onder meer naar Parijs, Sint-Petersburg, Constantinopel (Istanboel), San José, Hanoi en Sidney, iets wat haar in de pers het epitheton “Prima Donna of Four Continents” opleverde. Tijdens haar reizen ontmoette ze bovendien enkele frappante persoonlijkheden van die periode zoals Victor Hugo, Rasputin, sultan Abdülhamid II en Jack London. De memoires van Arral, aanvankelijk voorbereid in de jaren dertig, verschenen voor het eerst in 2002, maar zijn helemaal onopgemerkt gebleven in België en Nederland. Dit artikel wil daarom Arral en haar memoires van onder het stof halen en opnieuw een plek geven in de Belgische en Nederlandse historiografie van de late negentiende en vroege twintigste eeuw.

Houssine Alloul


Moderne geschiedenis

Feminisme, religie en seculariteit: een ambivalente relatie in de context van de Nederlandstalige vrouwenbeweging in België

Voor de Internationale Vrouwendag van 8 maart 2012 stelde de Nederlandstalige Vrouwenraad een manifest voor vrouwenrechten op dat zich kant tegen religieus conservatisme en fundamentalisme: “Conservatief en religieus fundamentalisme moet zichtbaar gemaakt en ‘ontwapend’ worden. Vrouwenorganisaties moeten de middelen krijgen om dit fundamentalisme te kunnen bestrijden en om hun rol van verdedigers van vrouwenrechten volledig te kunnen opnemen. Mensenrechten van vrouwen zijn niet ondergeschikt aan traditie, etnisch gebruik of religie. Gelijkheid en vrijheid zijn de dragende principes van alle mensenrechten en vrouwenrechten zijn mensenrechten.”2

De auteurs van het manifest zien in de wereldwijde opkomst van religieus geïnspireerd conservatisme en fundamentalisme een groot gevaar voor vrouwenrechten en gelijkheid van mannen en vrouwen. Ze roepen de Belgische overheid op tot een aantal acties over te gaan om het fundamentalisme te counteren.

Nella van den Brandt


Genderview

Catherine Hall

Catherine Hall (1946) is Professor of Modern British Social and Cultural History at University College London (UCL). Co-authoring with Leonore Davidoff, Catherine Hall wrote the influential work Family Fortunes. Men and Women of the English Middle Class, 1780-1850. First published in 1987, the book reshaped perceptions of middle-class society and gender relations. Moving away from the idea of ‘separate spheres’ – which confined women to the private sphere of domesticity, while positioning men within the public sphere of power – Hall and Davidoff freed family history from the realm of the strictly private and repositioned it as one of the driving forces behind history’s great transformations. Although Catherine Hall’s earlier work has mainly focused on gender and class history, her research since the 1990s attempts to re-think the relationship between Britain and its empire in the nineteenth and twentieth centuries. As such, she is the Principal Investigator of a current UCL History project investigating the structures and legacies of British-Caribbean slave-ownership in the eighteenth and nineteenth centuries, and she has recently published the book Macaulay and Son: Architects of Imperial Britain (2012).

Lees het volledige interview.

Marjolein van Bavel


Onder de Loep

Mine Kruseman

Kirsten Zimmerman

 

Recensie

Een vat vol tegenstrijdigheden

Karel Van Nieuwenhuys

 

Antigone tot beautyblog

Heleen Mercelis

 

Service