Vrouwelijke professoren

Strategiën van vrouwelijke arts-hoogleraren in 2003
Van alle westerse landen telt Nederland de minste vrouwelijke hoogleraren, nog geen zeven procent. Wat dat betreft is er de laatste halve eeuw weinig veranderd. Hoe hanteren vrouwelijke professoren deze uitzonderingspositie? Doen ze net alsof er niets aan de hand is of gaan ze juist de barricaden op voor meer seksegenoten aan de wetenschappelijke top? Een vergelijking tussen generaties.

Mineke van Essen

Interview

Gesprek met Mariken Schuur
In dit interview kunnen de lezers kennismaken met de nieuwe hoofdredacteur van Historica, Mariken Schuur. Met haar belangstelling voor vrouwengeschiedenis, haar promotieonderzoek op het gebied van vrouwen en politieke cultuur, haar brede netwerk en haar vele organisatorische ervaring hebben we in haar een prima opvolger van vertrekkend redacteur Marijke Huisman gevonden.

Annelies de Jeu

Filosofie

De logica van Josina Carolina van Lynden
In oktober 2003 verscheen een prestigieus naslagwerk over de Nederlandse wijsbegeerte in de zeventiende en achttiende eeuw: The dictionary of Seventeenth- and Eighteenth-Century Dutch Philosophers. De twee dikke banden bevatten tezamen 432 lemma's over Nederlandse denkers, universiteiten en tijdschriften, verdeeld over ruim duizend pagina's. Het is een prachtig, monumentaal werk geworden over een tijdvak waarin de Republiek een sleutelrol vervulde in het intellectuele leven van Europa. Negen 'entries' zijn gewijd aan vrouwen. De meest bijzondere onder hen is misschien wel Josina Carolina van Lynden, de eerste Nederlandse vrouw die een Logica publiceerde. Lotte Jensen gaat in dit artikel in op de groeiende historische belangstelling voor het werk van Nederlandse filosofes in het algemeen en deze 'filosofe pur sang' in het bijzonder.

Lotte Jensen

Metafoor

Het beeld van Rusland en het vrouwelijke
In de Russische literatuur van het begin van de vorige eeuw wemelt het van de teksten waarin wordt gesproken over Rusland of het Russische volk als een bruid. Zo verwijt de Russische filosoof Berdjaev het Russische volk in 1914 dat het 'zich altijd opstelt als een bruid, zich een vrouw voelt ten opzichte van de kolos van de staat.' Filosoof en schrijver Vasilij Rozanov karakteriseert Rusland in een essay uit 1911 als 'een vrouw die eeuwig op zoek is naar een verloofde, een leider en een echtgenoot.' Alhoewel al langer in Russische literatuur een (onbereikbare) bruid als metafoor dient voor de sociaal-politieke verhoudingen binnen Rusland, is deze aan het begin van de twintigste eeuw voor het eerst zeer sterk aanwezig.

Ellen Rutten

Bronnen

Anna baronesse Bentinck, 1902-1989
Onlangs verscheen van de hand van Ursula den Tex het boek Anna baronesse Bentinck, 1902-1989. Een vrouw van stand. Het is een boek van een dochter over haar moeder en van een linkse journaliste over de adel, de stand waar moeder en dochter beide uit voortkomen. Het beschrijft een wijze van leven die nu in Nederland vrijwel niet meer bestaat, maar waarvan de schrijfster nog als kind getuige kon zijn. In dit artikel doet Den Tex verslag van de manier waarop zij omging met haar bronnenmateriaal om de geschiedenis van haar eigen moeder te beschrijven.

Ursula den Tex

Regionale geschiedenis

Sterke Groningse vrouwen
Ludeke Jarges, weduwe van Alert Jarges, en Beetke van Raskwerd, weduwe van Wigbold van Ewsum, hadden gemeen dat zij na een huwelijk van meer dan twintig jaar hun man verloren en een nog ongeveer even lang bestaan als weduwe voor de boeg hadden. Ludeke leefde in de vijftiende eeuw, een periode van vrede en bloei in de stad Groningen. Zij had geen kinderen en schonk uiteindelijk haar hele vermogen aan de broeders en zusters van het Gemene Leven, waarmee zij zich ten dienste van het leven na de dood stelde. Beetke bracht acht kinderen groot in de turbulente zestiende eeuw, waarin politieke, culturele en religieuze omwenteling wortelde die de vroegmoderne tijd inluidde. Onder haar leiding wist de familie van Ewsum zich als belangrijkste geslacht in de Groninger Ommelanden te handhaven.

Renée Nip

Interview

Gesprek met Judith Schuyf
Historica Judith Schuyf spreekt over haar inspiratiebronnen en haar visie op de toekomst van diversiteitsdenken, homostudies en (historisch) genderonderzoek.

Margit van der Steen

Recensie

Wageningse academicae

Inge de Wilde

Recensie

Liefde en melancholie

Emily Hemelrijk

Recensie

Surplus van de liefde

Annemieke van Drenth

Onder de loep

 

Historica-service

 

Vers van de pers

 

SVVT

De redactie heeft moeite gedaan de rechthebbenden van afbeeldingen in Historica op te sporen. Rechthebbenden van afbeeldingen kunnen zich melden bij de redactie indien zij van mening zijn dat materiaal ten onrechte is gebruikt.