Website

Schrijfsters en lezer(es)s(en) in een internationale database
Op 20 april 2001 werd een website opengesteld die van belang is voor het onderzoek naar vrouwelijke auteurs van vóór 1900. Er is een database op te vinden, getiteld WomenWriters, die (verwijzingen naar) gegevens bevat over schrijfsters, de teksten die zij publiceerden en de reacties die er op dat werk kwamen. Op het moment zijn het nog vooral achttiende-eeuwse Franse schrijfsters, maar de database wordt periodiek aangevuld. In dezelfde website zijn onderzoeksresultaten te vinden, die gebaseerd zijn op gegevens in de database. Ook dit gedeelte, getiteld Réseaux de romancières/Women writers' networks, wordt periodiek geactualiseerd. Adres: www.roquade.nl/womenwriters.

Suzan van Dijk

anti-vivisectie

Nederlandse en Engelse vrouwen tegen vivisectie
Nooit werd zoveel strijd gevoerd tegen vivisectie als in de periode rond 1900. Vrouwen waren in de toen ontstane anti-vivisectie-beweging zeer belangrijk. In Nederland verdwenen ze snel van het strijdtoneel, in Engeland niet. Amanda Kluveld probeert een antwoord te geven op de vraag waarom dat zo was.

Amanda Kluveld

Toneel

Noors drama en de Nederlandse vrouw
Na jaren van huwelijkse trouw komt een vrouw tot inkeer. De man met wie ze een eeuwige band is aangegaan blijkt niet te zijn wie ze dacht dat hij was. Bovendien voelt ze zich als een speelpop behandeld; haar man is meer een voogd dan een echtgenoot. Ze neemt het pijnlijke besluit haar man en kinderen te verlaten om ergens anders een volwaardig bestaan op te bouwen. De vrouw in kwestie is Nora Helmer. Ze leefde aan het eind van de negentiende eeuw op alle podia van Europa en is ook tegenwoordig nog in veel theaters geregeld te vinden. Nora is namelijk de hoofdpersoon in Et djukkehem (Het poppenhuis), een van de bekendste stukken van de Noorse toneelschrijver Henrik Ibsen. Het aantal mensen dat de eerste voorstellingen van Het poppenhuis bezocht was beperkt, maar de pennen van de recensenten kwamen niettemin in beweging om "het stuk over de emancipatie van de vrouw" van commentaar te voorzien.

Peter Koudijs

Politiek

Carel Victor Gerritsen
Carel Victor Gerritsen (1850-1905) is vooral bekend geworden als 'man van' Aletta Jacobs. Die aanduiding is een weinig passende aanduiding voor een origineel, onafhankelijk en gedreven politicus die in woord en daad blijk gaf van zijn toewijding aan de 'verheffing van de vrouw' en bij leven hogelijk werd gewaardeerd door tal van lieden uit de vrouwenbeweging. Gerard Metz ging op zoek naar de persoon en politicus Gerritsen, die niet schroomde zijn toegang tot de openbaarheid te gebruiken om zijn ideeën ten aanzien van feminisme en de positie van vrouwen te ventileren.

Gerard Metz

Trouwen

Huwelijksafbeeldingen in middeleeuwse handschriften
Gearrangeerde huwelijken zijn in de westerse samenleving niet meer van deze tijd. De basis hiervan werd niet gelegd door recente emancipatorische ontwikkelingen, maar door de middeleeuwse Kerk, die het consensus-principe van het Romeinse recht overnam en handhaafde. Kunsthistorica Kathleen Nieuwenhuisen geeft in dit artikel uitleg bij middeleeuwse huwelijksafbeeldingen.

Kathleen Nieuwenhuisen

VVG

Interview met Marieke Hellevoort
Marieke Hellevoort (1964) nam op de Algemene Ledenvergadering van 23 maart jongstleden de voorzittershamer over van Maria Grever. "Ik wilde wel eens ergens voorzitter van worden in plaats van altijd maar secretaris zijn," licht ze lachend toe. Met haar aantreden krijgt de VVG voor het eerst een voorzitter die geen beroepshistorica is, maar haar brood verdient in de medische sector. Haar motivatie is er echter niet minder om: "vrouwengeschiedenis is gewoon het leukste vak".

Suzanne Hautvast

Visie en inspiratie

Interview met Esther Captain
In de komende afleveringen van Historica interviewt Margit van der Steen drie beoefenaars van vrouwen- en gendergeschiedenis. Zij laat hen aan het woord over vragen als 'wat beweegt je om je met dit vakgebied bezig te houden, hoe geef je vorm aan een eventueel engagement, hoe verhoudt vrouwengeschiedenis zich tot de geschiedwetenschap en genderstudies en is er een mooie toekomst voor vrouwengeschiedenis weggelegd?' De mensen die worden geïnterviewd verkeren in verschillende fasen van hun loopbaan. De een is nog bezig met haar proefschrift, de ander is enkele jaren geleden gepromoveerd en tot slot wordt een van de pioniers geïnterviewd. Een terugkerende vraag is of de leden van de jongere generaties het gemakkelijker hebben dan hun voorgangers. Esther Captain bijt de spits af in deze aflevering van Historica.

Margit van der Steen

Recensies

Wilhelmina en de wil tot macht

Piet Blaas

Zorg voor de kost

Kees Ribbens

Emancipatie als inspiratie

Angela van Son

Anti-vivisectie en feminisme

Fia Dieteren

Onder de Loep

Heleen Massee en Lizzy Jongma

 

Vers van de pers

 

Internationaal

 

Service

 

SVVT

De redactie heeft moeite gedaan de rechthebbenden van afbeeldingen in Historica op te sporen. Rechthebbenden van afbeeldingen kunnen zich melden bij de redactie indien zij van mening zijn dat materiaal ten onrechte is gebruikt.