Artikelindex

Ontwikkelingen in de medische wereld

Doordat de gedachten over het aspect 'gezondheid' veranderden, veranderde ook de lingerie. Dit gebeurde wederom rond de eeuwwisseling van de 19e en 20e eeuw.

vrouw met weggehaalde ribben
Sommige vrouwen lieten voor een extra slanke taille de onderste ribben weghalen.

Lichaamshygiëne was voor de 19e eeuw niet erg belangrijk. Kleding werd ééns in de maand verwisseld. Kenners zeiden dat water het lichaam zou verzwakken en het kon ernstige ziekten veroorzaken. Ook in de 16e en aan het begin van de 17e eeuw was het nog niet van groot belang om het lichaam schoon te houden.
Pas na de uitvinding van de microscoop, en vervolgens de bacterie, ging men een verband leggen tussen ziekte en hygiëne. In 1893 werd bijvoorbeeld de pestbacil opgespoord, wat positieve gevolgen had voor de aandacht voor hygiëne. Mensen gingen flink aan de slag, om hun kleding zo goed mogelijk schoon te houden. Ondertussen ontdekte men steeds meer middelen om de kleding 'bacterie vrij' te houden. Er werden voorlopers van de wasmachine bedacht, ziekte afwerende stoffen kwamen in beeld en reclame campagnes zorgden voor een verspreiding van de ideeën over hygiëne.
Het korset werd in die tijd echter niet gewassen, omdat het ijzer kon gaan roesten en het droogde erg langzaam. Om het te beschermen tegen vuil, droegen vrouwen er een hemd onder.

pleidooi tegen de rok
Pleidooi voor het dragen van broek vanwege de hygiëne (1903). Uit Historica 2008-2, p14.

Rond 1900 ging de aandacht voor de gezondheid verder. In 1899 werd de V. v. V. v. V. opgericht: de Vereniging voor Verbetering van Vrouwenkleding. Het was een reformbeweging die de kleding wilde hervormen, met grote nadruk op de gezondheid en hygiëne. Zij vonden dat het o zo schadelijke korset zo snel mogelijk de deur uit moest. Hierover waren de meningen echter zwaar verdeeld. Sommigen dachten juist dat het korset een rechte houding bevorderde en overtollig vet liet verdwijnen maar anderen waren het hier niet mee eens.
Ook het 'gezonde' wollen Jaeger ondergoed van Dr. Gustav Jaeger, werd door de V.v.V.v.V. aangeprijsd. Dr. Jaeger zei dat alleen dierlijke vezels het vasthouden van 'schadelijke uitwasemingen' van het lichaam kon tegengaan.
Artsen toonden intussen steeds vaker aan dat het corset zeer schadelijke gevolgen kon hebben voor het lichaam.

skelet vervormd door corset
Tekening uit 1793 van het skelet van een 'normale' vrouw en een korsetdraagster.

Stukje bij beetje raakten vrouwen ervan overtuigd dat een corset niet goed voor hun gezondheid was. Producenten zagen hier wel wat in en bedachten 'gezonde' kleding en ontwikkelden wasmachines. Zo werd het de bevolking steeds iets gemakkelijker gemaakt.
Door al deze veranderingen is het korset duidelijk op de achtergrond getreden. Niet vaak zag je nog vrouwen met een extreem smalle taille. Ook het wassen van het ondergoed werd een blijvertje, gelukkig!