Aanmelding Johanna Naberprijs geopend
Ding mee naar de Johanna W.A. Naberprijs 2023
Is jouw scriptie over vrouwen- en/of gendergeschiedenis € 500 waard?
In 2023 wordt voor de 21ste maal de Johanna W.A. Naberprijs uitgereikt voor de beste afstudeerscriptie (Master niveau, doctoraal scriptie of licentieverhandeling) op het gebied van vrouwen-/gendergeschiedenis. Misschien komt de prijs jouw scriptie toe?
In Historica nummer 3 2022
Het laatste nummer van de jaargang 2022 van Historica bevat verschillende bijdragen over seksualiteitsgeschiedenis. Ellen Joosten bestudeert de vrouw en haar seksualiteit in de verhalen van Duizend-en-één-nacht. Saartje Tack gaat in op de figuur van Eugenia Falleni (Harry Crawford) en de moeilijkheid om diens gender en seksualiteit te vatten. Leon Janssens onderzoekt hoe de anti-porno beweging in België het concept vaderschap mobiliseerde en Marissa Aarts kijkt naar het debat over de vergoeding van anticonceptie in Nederland in de jaren 1967-1972. Daarnaast is er een bijdrage van Laura Brinkhorst over het vredesactivisme van het International Committee of Women for Permanent Peace tijdens WOI.
Esther Captain over koloniale geschiedenissen en meer in het bijzonder het onderzoek 'Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950', waarvan ze projectleider was. Het volledige gesprek van Esther Captain met hoofdredacteur Greetje Bijl vind je zoals steeds in de rubriek Genderview van deze site.
Recensie | Annette Faber - Elise van Calcar (1822-1904)
Nieuw licht op Elise van Calcar
100 jaar geleden publiceerde J.H. Sikemeier een lijvige biografie over Elise van Calcar, nog steeds een belangrijke bron voor onderzoek naar haar. En nu stelt Annette Faber zich in Elise van Calcar (1822-1904), gedreven en begeesterd tot doel een alternatief te bieden voor Sikemeiers hagiografie. Achter Fabers hoofdvraag: “Op welke manieren heeft Elise van Calcar (1822-1904) in haar leven en werk een betekenisvolle plaats verworven op het terrein van letterkunde, onderwijs, feminisme en spiritualisme in Nederland?” [27] gaat een veelbelovend plan schuil. Faber wil Elise’s uiteenlopende rollen “in verschillende maatschappelijke velden bestuderen, om ze daarna, overkoepelend, samen te brengen en inzicht te genereren in de wisselwerking daartussen.” [29]
Lees meer: Recensie | Annette Faber - Elise van Calcar (1822-1904)
Recensie | Marian Geense - Acht vrouwen in een mannenwereld
Met dit boek wil de auteur laten zien hoe het vrouwen is vergaan, die in 1956 met de ingenieursstudie in Delft begonnen. In dat jaar werd dit beroepsperspectief nog als masculien gezien. En volgens een presentatie op de internationale dag van vrouwen en meisjes in 2019 (1) blijkt dit imago nog steeds te bestaan. In recentere studies naar vrouwen in technische beroepen wordt vaak benadrukt dat intrinsiek lagere niveaus van zelfvertrouwen, motivatie en ambitie bij vrouwen ervoor zorgen dat ze uitdagende carrières en traditioneel mannelijke beroepen uit de weg gaan (2). Vrouwen zouden minder bereid zijn om 'the extra mile' te lopen of 'de offers te brengen' (3). Maar het tegendeel blijkt waar. Gender gebonden normen in de wetenschappelijke techniek werpen voor vrouwen barrières op bij het opbouwen van hun loopbaanvertrouwen (4).
Lees meer: Recensie | Marian Geense - Acht vrouwen in een mannenwereld
In Historica nummer 2 2022
Het tweede nummer van jaargang 2022 van Historica staat in het teken van LGBT+ geschiedenis. De redactie stelde het samen uit artikels die spontaan toekwamen, wat toont hoe bloeiend dit onderzoeksveld is. Samuel Vermote bestudeert de idealen inzake moederschap en gezinsvorming waarop lesbische vrouwen stuitten die vanaf de jaren 1980 hulp zochten bij Britse vruchtbaarheidsklinieken. Evoluerende normen staan ook centraal in het artikel van Marc van Velzen, over transgenderemancipatie in Nederland rond de eeuwwisseling: terwijl de focus eerst lag op een 'heldere' transitie naar man of vrouw, groeide in de jaren 2000 de erkenning dat lichamen en genderidentiteit niet binair in te delen zijn. Judith Schuyf verdiept zich in het leven en werk van Josine Reuling, die met Terug naar het eiland (1937) een roman schreef waarin vrouwenrelaties centraal stonden. Jari Goerlandt reconstrueert de rol radicale Vlaamse homogroepen in de strijd tegen het discriminerende artikel 372bis uit het Belgische strafrecht. Twee artikels én de Genderview reflecteren over erfgoedzorg. Tim Heusden zoomt in op de Amsterdamse Gay disko DOK om het belang van zichtbaar queer erfgoed en de rol van de erfgoedsector daarin te tonen. Noah Littel belicht de ideologische discussies die gepaard gingen met het ontwikkelen van specifieke catalogiseringssystemen om lgbtq-erfgoed te ontsluiten. In Genderview spreekt gasthoofdredacteur Jonas Roelans met Bart Hellinck (Fonds Suzan Daniel) en Lonneke van den Hoonaard (ILHIA) over de uitdagingen en mogelijkheden voor lgbtq-archieven in België en Nederland.
Genderview view staat, zoals steeds, integraal online.
Recensie | Filip Moens - De Lage Landen uit de kast
Muziek als wapen in de emancipatiestrijd
Niet eerder verscheen er een boek dat de rol van populaire muziekcultuur in Nederland en België belichtte in relatie tot de LHBTI emancipatiestrijd. In De Lage Landen uit de kast: Pink power en popmuziek (2022) geeft Philip Moens – zelf onderdeel van deze geschiedenis als drummer – voor het eerst een uitgebreid overzicht van de LHBTI muziekcultuur en emancipatiestrijd in het Nederlandse taalgebied. Directe aanleiding hiervoor was het verschijnen van David Bowie Made Me Gay: 100 Years of LGBT Music (2019) van de Britse journalist Darryl W. Bullock. Moens wist zeker dat ook in de Lage Landen populaire muziekcultuur een rol moet hebben gespeeld in de emancipatiestrijd van de ‘niet-heterogemeenschap.’
Lees meer: Recensie | Filip Moens - De Lage Landen uit de kast
Recensie | Marie Lotte Hagen en Nydia van Voorthuizen - Damn Horny
Meer dan een inclusief pornoboekAfgelopen zomer verscheen bij Blossom Books de seksbundel Damn Horny (2021) van Marie Lotte Hagen en Nydia van Voorthuizen. Het schrijversduo heeft dan al veel boeken op zijn naam en verkreeg bekendheid met het boekje getiteld Damn, Honey (2018), een oproep voor vrouwen om zich vrij te voelen in hun doen en laten, en de gelijknamige podcast. Naar aanleiding van reacties van lezers en luisteraars die aangaven te verlangen naar meer diversiteit in porno en een perspectief anders dan dat van de cis-heteroman, ontstond het idee voor een queer pornoboek waarin wordt afgerekend met het fetisjeren van dikke mensen, transpersonen en lesbische seks. Hagen en Van Voorthuizen nodigden allerhande mensen uit om een verhaal te schrijven.
Lees meer: Recensie | Marie Lotte Hagen en Nydia van Voorthuizen - Damn Horny
In Historica nummer 1 2022
Het eerste nummer van Historica 2022 bevat drie artikelen over vrouwen in de literatuur. Thom Tolboom gaat in op de representatie van Geertruida Bosboom-Touissaints als auteur, Hannah Smets belicht de onderlinge sociabiliteit van schrijfsters en Marie Isaac onderzoekt het beeld van ‘de vrouw’ in de Vlaamse oorlogsliteratuur van de Eerste Wereldoorlog. Daarnaast vinden jullie een artikel van Romy Beck over regentenvrouw Anna Elisabeth van den Bempden en van Hilde Neus over een actie van vrouwen van kleur tegen de Burgerwacht in Suriname, anno 1778. Voor genderview sprak Greetje Bijl met Anneke Ribberink, gastonderzoekster aan de Vrije Universiteit Amsterdam, dat gesprek staat integraal online.
Recensie | Anne Eekhout - Mary
Mary: Monsterlijke machtsstructurenVoor haar nieuwe roman dook Anne Eekhout in het leven van niemand minder dan de beroemde Mary Shelley. Opgegroeid in het Victoriaanse Londen als dochter van de vrijgevochten John Gotwin en Mary Wollstonecraft, was ze de schrijfster van de eerste gothic novel: Frankenstein. Haar veelbewogen leven is beroemd geworden, evenals de ontstaansgeschiedenis van Frankenstein. De genesis van het monster ligt aan het meer in Genève, waar dichter George Byron op een stormachtige nacht aan zijn entourage van romantische zielen (bestaande uit de dichters Percy Shelley, Mary Shelley, hun stiefzusje Claire Clairmont en de arts John Polidori) voorstelde om een verhalenwedstrijd te houden; degene die het meest beangstigende spookverhaal schreef, zou winnen.
Dubbelrecensie | De Voormoeders en Vrouwen van het land
De andere familielijn
De meeste familiegeschiedenissen volgen de lijn van het mannelijke geslacht: van vader op zoon. Dat is een gevolg van ons patriarchale familiesysteem, waarbij kinderen in de regel de naam van hun vader krijgen. Deze werkwijze leidt ertoe dat in veel van dit soort werken vrouwen slechts een bijrol spelen. Twee historici besloten onafhankelijk van elkaar dat zij een andere aanpak wilden kiezen, waarin vrouwen centraal zouden staan. Zo verschenen er in 2021 twee non-fictieboeken waarin de auteur onderzoek doet naar diens voormoeders in plaats van de klassieke voorvaders: De voormoeders. Een verborgen Nederlands-Indische familiegeschiedenis van Suze Zijlstra en Vrouwen van het land. Epos van drie dagloonsters van Theo Salemink.
Lees meer: Dubbelrecensie | De Voormoeders en Vrouwen van het land
Oproep voor inzendingen voor de Johanna Naber scriptieprijs 2022
Is jouw scriptie over vrouwen- en/of gendergeschiedenis € 500 waard?
In de zomer van 2022 wordt voor de 20ste keer de Johanna W.A. Naberprijs uitgereikt voor de beste afstudeerscriptie (Masterniveau) op het gebied van vrouwen-/gendergeschiedenis. Deze prijs wordt uitgeloofd door Atria en de Vereniging voor Gendergeschiedenis (VVG) met als doel het onderzoek op het gebied van vrouwen-/gendergeschiedenis te bevorderen. De prijsuitreiking vindt plaats tijdens de Historicidagen op 25 t/m 27 augustus in Rotterdam.
Lees meer: Oproep voor inzendingen voor de Johanna Naber scriptieprijs 2022